CRADLE TO CRADLE
In het boek Cradle to Cradle hebben de Duitse chemicus Michael Braungart en de Amerikaanse architect William McDonough hun revolutionaire nieuwe visie op productontwerp vastgelegd. Kern van die visie is de stelling:
afval = voedsel.
Afval van één product kan de grondstof zijn voor een ander product. Cradle to Cradle onderscheidt twee kringlopen waarin grondstoffen telkens opnieuw kunnen worden gebruikt: de biosfeer en de technosfeer.
De chemicus en de architect halen graag het voorbeeld van de kersenboom aan. Die produceert elk jaar talloze bloesems en kersen, met maar één enkel doel: dat een van die kersen op de grond valt, waar de pit ontkiemt, zodat een nieuwe kersenboom kan gaan groeien. De kersenboom produceert uitbundig, zelfs overdadig. Toch zal niemand hem van verspilling betichten. Waarom niet? Omdat ook de ‘niet-nuttige’ producten van de boom hun functie hebben. Bloesemblaadjes vallen op de grond, waar ze verteren en de bodem voeden, kersen worden gegeten door dieren en mensen. Een kersenboom produceert geen afval, maar verrijkt zijn hele omgeving, betogen Braungart en McDonough.
Eco-effectief in plaats van eco-efficiënt
Als ook de mens zo ontwierp, dan zou consumeren helemaal geen probleem meer zijn. Dat is de boodschap van Cradle to Cradle. Als de mens erin slaagde om, net als de natuur, geen afval te produceren, dan zou het onzin zijn om te hameren op minder, zuiniger, efficiënter. Je zou kunnen kopen en weggooien zoveel als je wilt, zonder je schuldig te hoeven voelen over je gedrag. In plaats van eco-efficiënt zou de mens eco-effectief worden.
Vijf stappen op weg naar Cradle to Cradle
Er zijn vijf stappen op de weg naar eco-effectief productontwerp:
1. Gebruik geen stoffen meer waarvan vaststaat dat ze schadelijk zijn. Zoals bijvoorbeeld: PVC, cadmium, lood en kwik.
2. Probeer, in die gevallen waarin 100 procent zekerheid over de onschadelijkheid van een product of stof niet haalbaar is, in ieder geval zo zeker mogelijk te zijn. Kies dus voor papier met het FSC-keurmerk, ook al zegt dat keurmerk niet alles over de precieze omstandigheden op duurzaamheidsgebied waar dat papier vandaan komt.
3. Stel een ‘positieve lijst’ op, met stoffen waarvan bewezen is dat ze onschadelijk en veilig in het gebruik zijn.
4. Gebruik alleen nog producten of stoffen van de positieve lijst.
5. Vind het product opnieuw uit.